Gebroken lijnzaad, een risico?

Gebroken lijnzaad kan net zo effectief zijn bij het verlagen van een te hoge bloeddruk als de meest gangbare medicijnen hiertegen ¹.
Het kent echter geen bijwerkingen en ik adviseer, alleen al op basis van deze eigenschap van lijnzaad, om het aan je dagelijkse routine toe te voegen, zeker als je een verhoogde bloeddruk hebt of wilt vermijden.

Naast de grote invloed die gebroken lijnzaad kan hebben op het verlagen van de bloeddruk, verkleinen de lignanen in lijnzaad ook het risico op de terugkeer van een tumor!

Nadat ik erop gewezen werd dat het Voedingscentrum als advies geeft dat:
” Een beperkt en tijdelijk gebruik van 15 tot 45 gram lijnzaad geen probleem geeft”, kon ik hier niet omheen en heb de wetenschappelijke feiten hieromtrent op een rij gezet.

Loop je echt het risico op een cyanide vergiftiging zoals het Voedingscentrum vreest?

Het is goed om mensen te behoeden voor mogelijke schadelijke effecten van een voedingsmiddel. Echter als het advies ertoe kan bijdragen dat het publiek voeding gaat mijden die, zoals wetenschappelijk is aangetoond, de groei en uitzaaiing van bijvoorbeeld borst- en prostaatkanker kan vertragen en waarschijnlijk ook de kans op het ontstaan van tumoren kan verkleinen is dit, en dan druk ik me zacht uit, een slechte zaak.

De lignanen in lijnzaad die hiervoor verantwoordelijk zijn verkleinen ook de kans op het terugkeren van een tumor.

Het Voedingscentrum geeft helaas geen duidelijkheid over de studie(s) waarop de door hen gegeven aanbeveling berust. Des te opmerkelijk vind ik het feit dat er in de bestaande literatuur geen enkel geval beschreven staat van een cyanidevergiftiging als gevolg van het eten van lijnzaad.

In het in April 2021 verschenen boek "Hoe overleef je Dieëten?" besteed dr. Michael Greger opnieuw aandacht aan de veiligheid van lijnzaadconsumptie. Bij het tot standkomen van de Zweedse vertaling van "How not to diet" was dit een eis omdat ook in Zweden de verantwoordelijke adviesorganen zich meer bezorgd maakten om de vermeende schadelijke effecten van lijnzaadconsumptie en deze zwaarder lieten wegen dan de bewezen goede effecten die het heeft op onze gezondheid.

In de betreffende extra paragraaf (blz. 293) legt hij uit dat maar liefst 50% van de planten die door mensen worden geconsumeerd cyanogene glycosiden bevatten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ons lichaam een cyanideontgiftend enzym bevat. Tot dusver heeft men ontdekt dat het maar liefst 5 mechanismen  kent via welke het de cyanogene werking onschadelijk kan maken.(https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9431670/)

Laten we eens kijken wat er bekend is over de consumptie van lijnzaad en mogelijke acute vergiftigingsverschijnselen.

In 2014 werd er een studie gepubliceerd waarbij men het effect bepaalde van lijnzaadconsumptie op de aanwezigheid van cyanide in het bloed, zie ook de toegevoegde video met alle bronvermeldingen. Men ging uit van de slechts mogelijke omstandigheden:

Ze gebruikten een soort lijnzaad dat het hoogste aantal chemische verbindingen had om cyanide te kunnen vormen in het lichaam, 150% van wat gangbaar is.
Het zaad werd vermalen met 20.000 toeren per minuut, zodat er stof ontstaat waaruit zoveel mogelijk cyanide kan worden gevormd.
Het gemalen lijnzaad werd gegeten op een lege maag, en men at verder niets.
Het werd rauw gegeten, zodat er geen cyanide verloren kon gaan bij verhitting.
De hoeveelheid lijnzaad bedroeg 4,5 eetlepels.

Wat waren de resultaten?

De hoeveelheid cyanide in het bloed waarvan men aanneemt dat het waarschijnlijk kan worden geassocieerd met symptomen van vergiftiging zijn 20µM - 40µM.

De hoogst gemeten hoeveelheid op basis van 4,5 eetlepels was 15µM en gemiddeld was het slechts 6µM.

Bij 9 eetlepels bleef de waarde ook onder de grens van 20µM en bij 15 lepels kom je in het gebied waarbij men vergiftigingsverschijnselen verwacht. Deze te hoge waarde zal ongeveer 3 uur meetbaar zijn.
Maar de enige persoon waarbij deze hogere waarde werd geconstateerd vertoonde ook hierbij geen klinische symptomen.

Het Voedingscentrum waarschuwt dat een hoge dosis cyanide de ademhaling kan belemmeren en een hartstilstand kan veroorzaken.
Deze uitspraak kan inhoudelijk juist zijn, echter bij een bespreking van de risico's van lijnzaadconsumptie hoort hij mijns inziens niet thuis.
Zoals al eerder opgemerkt:"Er is geen enkel geval bekend in de medische literatuur waarbij een cyanidevergiftiging te wijten was aan de consumptie van lijnzaad.
Een dergelijke opmerking kan veel mensen ertoe aanzetten om lijnzaad te gaan mijden terwijl dit juist één van die voedingsmiddelen is die je dagelijks zou moeten eten.

Een acute vergiftiging zal bij een consumptie van één eetlepel per dag nooit aan de orde kunnen zijn.

Wat kunnen we zeggen over de “risico's” bij langdurig gebruik?

Dat is immers iets wat het Voedingscentrum afraadt.

De Wereldgezondheidsorganisatie bepaalt van veel stoffen de maximaal toelaatbare dagelijkse hoeveelheid. Op basis van studies op ratten kwamen ze op een hoeveelheid uit welke bij mensen zou neerkomen op 150 eetlepels per dag.
Omdat het een rattenstudie betrof passen ze een honderdvoudige zekerheidsfactor toe en stelt men dat 1,5 eetlepels per dag veilig is, ook als je het je gehele leven dagelijks zou nemen.

Dus één eetlepel per dag, zoals Dr. Greger in zijn Dagelijkse Dozijn adviseert, is absoluut veilig en zal bijdragen tot een goede gezondheid tot op hoge leeftijd.

Qua hoeveelheid adviseert het Voedingscentrum het (tijdelijke) gebruik van 15 tot 45 gram gebroken lijnzaad per dag.

Maar wat is nu 15 gram lijnzaad.

1 eetlepel lijnzaad is ongeveer 13 gram.
1 eetlepel gemalen lijnzaad weegt minder en komt uit op ongeveer 10 gram.

De hoeveelheid die het Voedingscentrum aanraadt is, zeker als we de 45 gram hanteren, aan de hoge kant voor wat betreft de WHO, dit zou bij gebroken lijnzaad neerkomen op maar liefst 4,5 eetlepels.

Mijn conclusie is dat het advies van het Voedingscentrum omtrent het eten van lijnzaad mensen kan aanzetten tot het vermijden van lijnzaadconsumptie. Terwijl deze zaden voor onze gezondheid heel veel kunnen betekenen, zie hiervoor ook de toegevoegde links naar relevante video's.

Dat de aan lijnzaad toegedichte gezondheidseffecten niet slechts een moderne opvatting is, kunnen we afleiden uit het feit dat in geschriften uit de Griekse oudheid hierover al teksten zijn teruggevonden, Hippocrates schreef het ondermeer voor aan mensen met darmproblemen en zo'n 5000 jaar geleden droegen de Egyptenaren het in een medicijntas.

"Ik neem iedere dag 2 eetlepels gebroken lijnzaad!", aldus
Dr. Kristi Funk, chirurg en auteur van "Breasts, the Owners Manual".

Mijn advies zou zijn:
Doe wat al de grote namen uit de leefstijlgeneeskunde vaak al tientallen jaren doen, koop lijnzaad en maal het 't liefst zelf, om zodoende iedere dag een eetlepel hiervan toe te voegen aan bijvoorbeeld je havermout, smoothie, pap, soep, pasta, humus, een salade, het avondeten etc. De smaak is heel neutraal tot licht nootachtig.

Ontzeg jezelf niet de grote gezondheidsvoordelen van lijnzaadconsumptie, op basis van een niet wetenschappelijk onderbouwde hypothetische risicoschatting van het Voedingscentrum.